Etkinlikçi Anne (3) / Kitap Okuma Sevdamız

KİTAP OKUMA SEVDAMIZ

Biz küçüktük.. Bir ara babam maddi sıkıntı içindeydi.. O kış kömür alabilmek için başta Diyanet İslam Ansiklopedisi olmak üzere bazı kaynak kitapları satmak zorunda kalmıştı..

Kütüphaneye hep beraber gitmiştik, babam kitapları raftan alıp anneme veriyor, annem kolilere yerleştiriyordu.. Sanki bir ölüm sessizliği sarmıştı etrafı.. Hiçbirimizin sesi çıkmıyordu..

Babamın o günkü hüznünü, annemin sessizce kitapları toparlayışını asla unutamam.. Uzun zaman kitapların alındığı raflar, sanki yaşanılanlar unutulmasın diye bomboş kalmıştı..

Annemin “Çocukların ders çalışmalarını nasıl sağlayacağım? Onlara kitap okumayı nasıl sevdireceğim?” diye bir derdi hiç olmamış..

Doğumlarımızda bile kitapların anısı var: Soğuk bir kış günü küçük bir ilçede, doğmama yardımcı olan ebe hanıma para yerine bir poşet kitap vermiş babam..

Babaannem bizi ziyaret edip de eve döndüğünde dedeme yakınmış gelininin arkasından; “Hiç sesi çıkmıyor o çocukların, annesi elinde kitapla bir köşeye oturmuş, babası elinde kitapla diğer köşeye, yazık çocuklar kendi kendine duruyor” diye..

Hasılı kelam; kitapların içinde bir çocukluk geçirmişiz.. Haliyle kitap okumak da en büyük tutkumuz olmuş..

Tabii böyle bir durumda her şey dört dörtlük, anne-baba gayet memnun diye düşünmeyin.. “Her şeyin fazlası zarar” hesabı, belli bir zamandan sonra artık kitapları bir kenara bırakmamız isteniyordu.. 

Akşam annem ışıkları kapattığında, kitap okumaya devam edebilmek için farklı farklı çareler üretmek durumunda kaldık.. Abimle bakkaldan gizli gizli mum alıyorduk ilk zamanlar.. Ama annem, üzerimizi örtmek için geceleri odaya girdiğinde sönmüş mumun kokusu hemen belli oluyor ve yakayı ele veriyorduk.. Sonraları masa lambası kullanmaya başladık, onun da ışığı etrafı tamamen kaplamasın diye lambanın üzerini bir tülbentle kamufle ediyor, ışığı azaltıyorduk..

Gece saat üçlere kadar soluksuz okuduğumuz romanları, roman okurken gayri ihtiyarı kaç kilo yediğimizi fark etmediğimiz mandalinaları, sobanın çıtırtısını, annemlerin odasının kapısı her açıldığında yorganların altına saklanışımızı hiç unutamam..

Sonra sabah namazında kalkıp bir daha yatmazken ve kahvaltı hazırlamak için anneme yardım ederken arada gidip yüzümüzü yıkamamızı, uykulu olduğumuzu hissettirmemek için türlü türlü numaralar yapışımızı..

Soluğu göz doktorlarında alıp da artık “dört göz” sıfatına erişince, babam doktor amcaya; “Çok kitap okuyorlar doktor bey, gece-gündüz dur durak bilmiyorlar, göz nasıl dayansın bunlara?” demişti.. Doktor da; “Yok, miyop gözlerin kitap okumakla bir ilgisi yok, okusunlar daha ne istiyorsunuz? Bende de var iki tane oğlan, iki satır okusunlar diye özel hocalara para sayıyorum ama nafile” diye cevap verdiğinde dünyalar bizim olmuş, anneme gelir gelmez doktorun sözlerini ballandıra ballandıra anlatmıştık..

Artık kitap okuma sevdamız, bilimsel ve tıbbi gerçekler tarafından da onaylanmıştı..

Bu arada kitap okumamızın altında yatan en büyük nedeni söylemeden geçmek istemiyorum; hiç televizyonumuz olmamıştı bizim..

Evimize gelen misafirler televizyonumuzun olmadığını gördüklerinde; “Canları sıkılmıyor mu çocukların?” diye soruyorlardı..

“Can sıkılmak, can-ı sıkılmak”

Annemin en sevmediği sözlerden biri buydu sanırım.. Daima “Boş duranı Allah sevmez” derdi.. 

Biraz büyüdüğümüzde; “Kim demiş bunu? Ayet mi? Hadis mi?” diye itiraz edecek olsak hemen İnşirah suresinin ayetlerini okur ve “’Bir işi bitirince hemen başka bir işe koyul’ buyurmuş Allah’ımız, buna göre tabii ki boş duranı sevmez” derdi..

Doğruydu da, boş duran kimseyi bir zaman sonra batıl meşgaleler istila ediyordu..

Ders çalıştığımız ve kitap okuduğumuz zamanlar dışında bizi sürekli bir şeylerle meşgul etmeyi adet haline getiren annem, sadece bir işle meşgul olmamızla da yetinmezdi..

Mutfakta yemek hazırlığı gibi işler yaptığımızda mutlaka radyodan bir ders açar yahut okuduğu bir şeyi anlatır, bize bir şey sorar, en olmadı son ezberlediği sureyi defalarca dinletir; “Bu sefer yanlışsız olacak” diye kimi zaman da bezdirirdi..

Onun için; “Cennete bi gitsem boş boş oturcam” diyen sevgili kardeşimi burada tebessümle anmadan geçemiyorum..

Bunca işin, telaşenin, yoğunluğun arasında “canı sıkılmak” gibi bir kavram bizim dünyamızda hiç olmadı elhamdülillah..

“Televizyonumuz olsaydı keşke, şimdi oturur bi şeyler izlerdik” diye düşündüğümüzü de hiç hatırlamıyorum..

Televizyon bir alışkanlıktır.. İleriki zamanlarda ise bağımlılık yapar..

Bu alışkanlığı hiç bilmeyen insanların bağımlı olmaları da elbette düşünülemez..

Bizler televizyonun icadından habersiz, hiç televizyon görmemiş çocuklar değildik.. Komşularımız ve akrabalarımız elbette televizyonlu evlerde yaşıyorlardı.. Onlara gittiğimizde küçük yaşlarımızda “içine düşercesine” televizyon izlediğimiz de oldu..

Böyle zamanlarda; “Güya siz evinize sokmuyorsunuz, çocuklar nasıl içine düşüyorlar televizyonun. Bizim çocuklar hiç aramıyorlar baksanıza” diyen hanım teyzelere annemin tek cevabı vardı:

“Her gün zehirlenmekle bir kere zehirlenmek arasında çok fark var.”

Gerçekten de öyleydi.. Küçükken misafirliklerde televizyonun içine düşen bizler, büyüdüğümüzde artık hiç o tarafa dönüp bakmazken, televizyonlu teyzelerin çocukları diziler takip eder, programlar kovalar hale gelmişlerdi..

Bir de gözlerinde ilginç bir boş vermişlik, tuhaf bir bezginlik vardı.. Sanki bu hayatta, bu evde değil de, falan dizinin veya filmin içinde yaşıyor gibiydiler..

Konuşma tarzları değişmişti televizyonlu çocukların.. Bizim kültürümüzle yakından uzaktan alakası olmayan saç modelleri, kıyafet çeşitleri icat etmişlerdi.. Hemen hemen hepsi anne-babasıyla çok ciddi çatışmalar yaşıyordu..

Mesela kuzenimiz sinirlendiğinde masa örtüsünü çekiyor, cam kırıyor, vazo fırlatıyordu.. Sonraları gayr-i ihtiyari birkaç kez televizyon dizisinde sinirlenme sahnelerini gördüğümde bu duruma hiç şaşırmamam gerektiğini anlamıştım..

Vücut dilleri, mimikleri, reaksiyonları, tepkileri bambaşkaydı.. Kötü taklit ve yapmacıklık onları mahvetmiş, kendilerine kendilerini, asıllarını ve kültürlerini unutturmuştu..

Onlar elimizden düşürmediğimiz kitapları bir kez olsun merak bile etmemişlerdi..

Biz fikir konuşurken, gerçek dertlerle uğraşırken onlar boy-poslarıyla, sivilceleriyle, dudaklarıyla, giysileriyle oynaşıyorlardı..

Zamanla artık aynı ortamlarda oturamaz, konuşacak tek bir ortak şey dahi bulamaz olmuştuk..

“Hafta sonu birkaç saat vaktiniz olur mu? Bizim kızla biraz ilgilenseniz, iyice zıvanadan çıktı” diyen televizyonlu hanım teyzelere artık yapabileceğimiz hiçbir yardım kalmamıştı..

NE YAPMALI?

1-Kitapsever bir çocuk yetiştirmek istiyorsak, her şeyden önce kendimiz kitaplarla dost olmalıyız.. Bir babanın kitaplığını sevgiyle seyretmesi, bir annenin kitaplarını özenle sevip okşayıp rafa kaldırması, her fırsatta eline alıp okuması daha bebekliğinden itibaren çocuğa “kitap sevgisi” aşılar.

2-Anne-babalar, kitap okumak gibi çok önemli bir işi mutlaka çocuklarının gözleri önünde yapmalılar.  Çocuklar uyuduktan sonra veya okula gittikten sonra değil.. Kitap, hayatın her anında mutlaka var olmalı ki, çocuk işin ciddiyetinin farkına varsın..

3-Televizyon, kitapların en büyük düşmanıdır.. Evinin ilim, irfan, kültür ve ahlak yuvası olmasını isteyen anne-babalar, bu zararlı aleti mümkünse evlerine hiç kabul etmemelidirler.

Ummu Reyhane